Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ή να συμβάλουν στην υπογονιμότητα, και χρειάζεται προσεκτική μελέτη του ζευγαριού για την επίλυση του προβλήματος.

Η ανδρική υπογονιμότητα οφείλεται κυρίως σε διαταραχές του σπέρματος. Όλα εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά των σπερματοζωαρίων, τα οποία πρέπει να είναι επαρκή – περισσότερα από 20 εκατομμύρια ανά ml – με σωστή κινητικότητα και μορφολογία.

Η γυναικεία υπογονιμότητα οφείλεται συνήθως σε ανατομικές ή λειτουργικές διαταραχές των αναπαραγωγικών οργάνων. Τα πιο συχνά αίτια γυναικείας υπογονιμότητας είναι τα εξής:

– Διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας
– Πολυκυστικές ωοθήκες
– Ενδομητρίωση
– Πυελικές συμφύσεις
– Βλάβη στις σάλπιγγες (περισαλπιγγικές συμφύσεις, απόφραξη – υδροσάλπιγγες)
– Υπερπρολακτιναιμία

Εν ολίγοις, είναι σαφές ότι η υπογονιμότητα του ζευγαριού είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα.

Πριν από την επίσκεψη

Είναι χρήσιμο να συγκεντρωθούν πληροφορίες σχετικά με το αναπαραγωγικό ιστορικό των οικογενειών του ζεύγους (Πόσων ετών μπήκε η μητέρα σας ή η αδελφή σας στην εμμηνόπαυση; Υπάρχουν περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων αποβολών; Υπάρχουν κληρονομικές ασθένειες;). Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο γιατρός εάν η οικογένειά σας έχει μια γενετική ασθένεια (εκ γενετής ανωμαλίες, διανοητική καθυστέρηση), μεταβολικά νοσήματα (π.χ. διαβήτης), ενδοκρινικές διαταραχές (όπως η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς), χρόνια λοιμώδη νοσήματα (π.χ. φυματίωση).

Ιστορικό του ζευγαριού

Ο γιατρός πρέπει να γνωρίζει πόσο καιρό αναζητείτε μία εγκυμοσύνη, ποια αντισυλληπτικά χρησιμοποιήσατε, πόσες σεξουαλικές επαφές έχετε και πώς κατανέμονται κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Οι πληροφορίες για τις συνήθειες της ζωής και των δύο είναι επίσης σημαντικές: εργασιακή δραστηριότητα, διατροφή, κατανάλωση οινοπνεύματος και καπνού κ.λπ. Θα πρέπει να διερευνηθεί  το αναπαραγωγικό ιστορικό και των δύο, για παράδειγμα, αν υπήρξαν ποτέ σεξουαλικά προβλήματα, ασθένειες ή λοιμώξεις του αναπαραγωγικού συστήματος, χειρουργικές επεμβάσεις.

Ατομικό ιστορικό

Όσο για τη γυναίκα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε σε ποια ηλικία είχε την πρώτη της έμμηνο ρύση, εάν είναι τακτική τους τελευταίους μήνες, εάν πονάει και πόσο διαρκούν. Όσον αφορά τους άνδρες, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε εάν υπήρξαν ή υπάρχουν ασθένειες που μπορεί να επηρεάσουν την αναπαραγωγική λειτουργία (για παράδειγμα παρωτίτιδα ή σακχαρώδης διαβήτης), καθώς και  ουρολογικά προβλήματα.

Ωορρηξία- Παρακολούθηση

Η παρακολούθηση της ωορρηξίας μας βοηθάει να προσδιορίσουμε ποιες μέρες του κύκλου είστε γόνιμη∙ μία εξέταση ιδιαίτερα χρήσιμη ειδικά για γυναίκες με ακανόνιστο κύκλο και ζευγάρια που, λόγω συνθηκών ζωής, θέλουν να αυξήσουν τις πιθανότητες επίτευξης εγκυμοσύνης, προγραμματίζοντας σωστότερα τις επαφές τους.

Η εξέταση

Η εξέταση βασίζεται σε μια σειρά γίνεται με μια σειρά ενδοκολπικών υπερηχογραφημάτων συγκεκριμένες ημέρες του κύκλου ωορρηξίας. Με αυτό τον τρόπο παρακολουθούμε το στάδιο και το ρυθμό ανάπτυξης των ωοθυλακίων που υφίστανται διαδικασίες ωρίμασης. Τις  3 πρώτες  ημέρες του κύκλου μπορούμε να αξιολογήσουμε τα ωοθυλάκια (AFC) τα οποία σε συνδυασμό με τη μέτρηση των επιπέδων της αντι-μυλλερίου ορμόνης (ΑΜΗ) στο αίμα αποτελούν τον πιο αξιόπιστο  δείκτη για την αξιολόγηση του αποθέματος, της εφεδρείας  των ωοθηκών κάθε γυναίκας.

Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι η ωορρηξία εξακριβώνεται και δίνεται η δυνατότητα προγραμματισμένης επαφής, αυξάνοντας κατά πολύ την πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης.

Ορμονικες εξέτασεις

Ο ορμονολογικός έλεγχος επιτρέπει τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης στο αίμα διαφόρων προϊόντων από τους ενδοκρινείς αδένες (θυρεοειδής αδένας, υπόφυση, διαφόρων προϊόντων από τους ενδοκρινείς αδένες (θυρεοειδής αδένας, υπόφυση,ωοθήκες, όρχεις), δηλαδή από εκείνους τους αδένες που ρυθμίζουν την ομαλή λειτουργία του οργανισμού μας.

Η συγκέντρωση των ορμονών μας επιτρέπει να διαπιστώσουμε εάν οι αδένες που τις παράγουν λειτουργούν σωστά ή εάν παράγουν λιγότερες  ή περισσότερες ορμόνες από το κανονικό.

Οι ορμόνες της αναπαραγωγής κυκλοφορούν στο αίμα και επομένως μια αιμοληψία αρκεί για να προσδιορίσουμε τα επίπεδά τους.

Το σώμα της γυναίκας και του άνδρα είναι μια σύνθετη «μηχανή»∙ ο βασικός ορμονολογικός έλεγχος μπορεί να ανιχνεύσει διάφορες  διαταραχές. Ο γυναικολογος θα ανακαλύψει την αιτία που τις προκαλεί και ακολούθως θα σας δώσει την κατάλληλη θεραπεία. Σε αυτή την εξέταση υποβάλλονται τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες.

Καλλιέργεια κολπικού και τραχηλικού υγρού

 Η καλλιέργεια κολπικού και τραχηλικού υγρού είναι ένα διαγνωστικό τεστ με σκοπό την ανίχνευση μικροοργανισμών που προκαλούν λοιμώξεις του κόλπου ή του τραχήλου της μήτρας. Μέσω αυτής της εξέτασης μπορούμε να διαγνώσουμε λοιμώξεις που επαναλαμβάνονται ή αντέχουν στις συνήθεις θεραπείες.

Λόγω συχνής έλλειψης συμπτωμάτων, η γυναίκα δεν υποψιάζεται τη φλεγμονή του τραχήλου, έως ότου διαπιστώσει την υπογονιμότητα. Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί προσβάλλουν αρχικά τα κύτταρα του τραχήλου∙ ορισμένοι από αυτούς μπορούν μέσω της μήτρας να προσβάλλουν τις σάλπιγγες.

Ο γυναικολογος πραγματοποιεί στο ιατρείο πλήρη Καλλιέργεια Κολπικού Υγρού (αερόβια, αναερόβια, μύκητες, μυκόπλασμα, ουρεόπλασμα, χλαμύδια κ.ά.) για τη σωστή διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία της κολπίτιδας, διαγιγνώσκοντας μικρόβια, όπως Candida, Trichomonas vaginalis, Gardnerella vaginalis, Chlamydia trachomatis, Ureaplasma urealitycum, Ureaplasma genitalium, Mycoplasma, Neisseria gonorrhoeae, Streptoccocco Ομάδα Β (S. agalactiae). Η ορθή λήψη καλλιέργειας κολπικού και τραχηλικού υγρού είναι πολύ σημαντική, ειδικά σε περιπτώσεις υπογονιμότητας.

Ανδρική υπογονιμότητα

Η ανδρική υπογονιμότητα είναι μια κατάσταση που οφείλεται ουσιαστικά στο γεγονός ότι το σπερματοζωάριο δεν είναι σε θέση να γονιμοποιήσει το ωοκύτταρο, το θηλυκό γεννητικό κύτταρο.

Η ανδρική υπογονιμότητα οφείλεται κυρίως σε διαταραχές του σπέρματος, όπως η μειωμένη συγκέντρωση σπερματοζωαρίων στην εκσπερμάτωση, η κακή κινητικότητα και οι ανωμαλίες της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων. Φλεγμονές όπως προστατίτιδα ή ορχίτιδα, τραυματισμοί, εκ γενετής ανωμαλίες (π.χ. κρυψορχία), καθώς και άλλες παθολογικές καταστάσεις (π.χ. κιρσοκήλη) μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του σπέρματος.

Η εξέταση

Το σπερμοδιάγραμμα είναι η πρώτη και ίσως η σημαντικότερη εξέταση της εκτίμησης της γονιμότητας του άντρα που θα καθορίσει αν υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση των ευρημάτων, όσον αφορά την αξιολόγηση της ανδρικής γονιμότητας. Το δείγμα του σπέρματος συλλέγεται διά του αυνανισμού σε ειδικό χώρο εντός του εργαστηρίου ή στο σπίτι και εν συνεχεία μεταφέρεται άμεσα στο εργαστήριο. Η συλλογή γίνεται σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο, δίνοντας προσοχή στη συλλογή ολόκληρης της ποσότητας του σπέρματος. Το σπέρμα πρέπει να εκτεθεί το λιγότερο δυνατό στις ατμοσφαιρικές συνθήκες. Η μικροσκοπική εξέταση του δείγματος θα μας δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον αριθμό, το σχήμα και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.